Wat is het kelvin en CRI? wij leggen het uit..

Inmiddels is LED verlichting niet meer weg te denken uit onze samenleving. Toch is er voor sommigen nog steeds veel onduidelijk over deze duurzame lampsoorten. Weliswaar is bekend dat je met de aanschaf ervan bijdraagt aan het milieu. Ook weten de meeste mensen wel dat ze met LED lampen op hun energierekening besparen. Maar hoe zit het met de lichtkleur? Welke lichtkleur staat bij deze verlichting nu gelijk aan de lichtkleur van de ‘oude’ lampsoorten? Je leest er hier alles over, zodat je voortaan altijd de juiste keuze maakt.

Kleurweergave bij LED verlichting

Een andere benaming voor kleurwaargave is ‘Color Rendering Index’, afgekort CRI. Deze CRI geeft weer hoezeer een kleur van een object weer wordt gegeven zodra er een lichtbron op schijnt. Zo heb je misschien weleens een blauwe broek gekocht in een winkel. Zodra je buitenkomt ziet de kleur blauw er ineens heel anders uit dan toen de broek in de winkel lag.

Dit is gerelateerd aan de kleurechtheid. Deze wordt door de lampsoort in de winkel weergegeven en wordt uitgedrukt in 0 tot 100 procent. Bij 0 procent spreken we van een kleurweergave die simpelweg slecht is en bij 100 procent is er sprake van een uitstekende kleurweergave. De kleur wordt dan net zo weergegeven als je buiten in het daglicht staat.

De CRI bepaalt de kleurechtheid

Kort samengevat: des te hoger de CRI des te beter de lamp in kwestie de kleurechtheid weergeeft. We spreken van een hoge kleurweergave als de verlichting een CRI heeft die tussen de 80 en 89 ligt. Voldoet de verlichting hieraan, dan is deze voor nagenoeg alle toepassingen geschikt. Hebben lampen een CRI die hoger is dan 90, dan spreken we van een zeer goede kleurweergave. Dit type lampen wordt dan ook ingezet voor doeleinden die om een zeer nauwkeurige kleurweergave vragen.

Voorbeelden hiervan zijn spuitcabines. Het is overbodig te noemen dat kleurverschillen hierin uit den boze zijn. Maar ook bij meubel- en kledingzaken is een hoge kleurweergave zeer gewenst. Het is belangrijk dat meubilair en kledingstukken qua kleur zo realistisch mogelijk worden weergegeven. Want zeg nu zelf, je wilt toch niet thuiskomen met je nieuwe broek bijvoorbeeld en ontdekken dat deze helemaal niet past bij de rest van je outfit?

LED en kleurechtheid

De eerste LED lampen hadden indertijd nog geen goede kleurweergave. De CRI-waarde lag gemiddeld tussen de 60 en 69 procent. Dat is vandaag de dag heel anders. De ontwikkelingen op het gebied van LED verlichting volgen elkaar in rap tempo op. Daardoor hebben de meeste LED lampsoorten een hoge kleurweergave die tussen de 80 en de 89 procent in ligt. Hierdoor is deze duurzame verlichting geschikt om in je woning te gebruiken en ook op het werk. Bovendien is het zo dat er inmiddels ook LED lampen met een CRI-waarde tussen de 90 en 100 procent verkrijgbaar zijn.

Kleurweergave, kleurtemperatuur en Kelvin

Sommigen zijn in de veronderstelling dat de kleurtemperatuur hetzelfde is als de kleurweergave. Dat is geenszins het geval. De kleurtemperatuur staat helemaal los van de CRI. Het zegt alles over de kleur die de lampsoort uitstraalt en daarmee zorgt voor een bepaalde sfeerbeleving. In huis of op kantoor bijvoorbeeld. De kleurtemperatuur is hetgeen dat in de verlichtingswereld wordt aangeduid met Kelvin, afkort ‘K’. De Kelvin waarde zegt dus eigenlijk alles over de kleur die bijvoorbeeld een LED lamp uitstraalt. Hoewel hierin zeer uitgesproken lichtkleuren bestaan, zoals groen, rood of blauw, hebben de meeste lampsoorten de lichtkleur wit. Misschien herinner je je nog dat in de beginjaren van LED verlichting deze witkleur meer blauwachtig leek.

Probeer combinaties te vermijden

Feitelijk is de kleurtemperatuur, uitgedrukt in Kelvin, alleen de toon van het witte licht in de verlichtingsbron. Een voorbeeld. Stel, je koopt een witte broek en deze was je samen met de blauwe broek uit het voorbeeld hierboven. Zo op het eerste gezicht zal de witte broek nog steeds wit zijn. Totdat je deze naast een andere nieuwe witte broek legt. Dan is de kans aanwezig dat de gewassen witte broek een lichte blauwachtige gloed heeft.

Zo werkt dat ook met licht. Wit licht ziet er verschillend uit als je lampsoorten met verschillende Kelvin waardes bij elkaar neerzet. Daarom is het raadzaam om geen lichtmerken met elkaar te combineren. Op die manier kun je verschillen in kleur, en daardoor in sfeerbeleving, voorkomen. Inmiddels is de techniek op het gebied van LED verlichting verbeterd. Het sfeervolle warm witte licht van de gloeilamp van vroeger is nu ook bij LED lampen mogelijk.

Verschillende Kelvin waardes en kleurtemperatuur

Om te verduidelijken met welke LED lamp je welke kleurtemperatuur krijgt, hieronder een overzicht met verschillende Kelvin waardes en welke temperatuur daarbij hoort:

2700 Kelvin (extra warm wit)
3000 Kelvin (warm wit)
4000 Kelvin (neutraal wit)
6400 Kelvin (koud wit/daglicht wit)

Daarnaast vind je hieronder een verduidelijking van de termen DimTone – Dim to Warm en SceneSwitch. Met deze mogelijkheden kun je ook LED verlichting dimmen en variëren met de kleurtemperaturen. Net zoals bij de ‘oude’ lampsoorten mogelijk was.

Wat is extra warm wit 2700 Kelvin?

LED Inbouwspots met 2700 Kelvin geven extra warm wit licht. Deze kleurtemperatuur zorgt voor een sfeer die vergelijkbaar is met kaarslicht. Stel bijvoorbeeld, dat je in je slaapkamer een romantische sfeer wilt creëren, dan is deze kleurtemperatuur daar uitermate geschikt voor. Datzelfde geldt uiteraard voor de woonkamer en andere plekken in huis waar je pure sfeerverlichting wilt hebben. Ook in restaurants, in hotellobby’s en in lounges wordt regelmatig voor de extra warm witte kleurtemperatuur van 2700 Kelvin gekozen. De lampsoorten die hierbij horen zijn bijvoorbeeld gloeilampen.

Wat is warm wit 3000 Kelvin?

De kleurtemperatuur warm wit wordt weergegeven met waardes rond de 3000 Kelvin. Deze kleurtemperatuur wordt vaak toegepast in ruimtes waar men naast gezelligheid ook comfort wil creëren. Verder wordt LED verlichting van 3000 Kelvin ook veel toegepast om warm witte accentverlichting aan te brengen in ruimtes die neutraal witte of koud witte verlichtingsbronnen als basis hebben. Daardoor is deze kleurtemperatuur geschikt om zowel thuis te gebruiken als in bedrijfslobby’s bijvoorbeeld. Ook in hotelkamers kom je vaak deze kleurtemperatuur tegen en datzelfde geldt voor winkels, restaurants en andere eet- en drinkgelegenheden.

Wat is neutraal wit 4000 Kelvin?

Vraagt een ruimte om goed zicht en is het een plek waar concentratie van belang is? Dan is de kleurtemperatuur neutraal wit met een waarde rond de 4000 Kelvin hier uitermate geschikt voor. Met deze kleurtemperatuur worden details zichtbaar die verborgen blijven bij (extra) warm witte lichtkleuren. Daardoor ondersteunt neutraal wit licht op een ideale manier de activiteiten die je bijvoorbeeld op een kantoor uitvoert. Verder wordt neutraal wit licht eveneens veel toegepast in de detailhandel. Ook als je boodschappen doet in de supermarkt zul je dit doorgaans doen met neutraal wit licht als kleurtemperatuur.

Wat is koud/daglicht wit 6400 Kelvin?

Koud wit licht of daglicht wit heeft een Kelvin waarde van 6400. Deze kleurtemperatuur wordt gebruikt in ruimtes waar opperste concentratie belangrijk is en/of in ruimtes waar prestaties verbeterd moeten worden. Kortom, ruimtes waar specifieke activiteiten plaatsvinden waar de lichtkleur van wezenlijk belang is. Denk hierbij aan ziekenhuizen bijvoorbeeld, maar ook aan scholen en universiteiten. Andere voorbeelden zijn laboratoria, productiebedrijven en andere industrieën. Met een kleurtemperatuur van 6400 Kelvin wordt het maximale contrast geboden tussen de aanwezige kleuren. Daarnaast biedt het een hoge kleurweergave.

Wat is DimTone – Dim to Warm?

De Kelvin waardes die je op de verpakking tegenkomt liggen vaak rond de bovengenoemde waardes. Hiermee heb je dus een prima indicatie van de lichtkleur van de LED lamp die je aanschaft. Maar hoe zit het met de mogelijkheid om lichtbronnen te dimmen? Bij de ‘oude’ gloei- en halogeenlampen was het mogelijk om de kleurtemperatuur te verschuiven van bijvoorbeeld 2800 Kelvin naar 1800 Kelvin. Dit zorgde ervoor dat je in no time sfeer kon creëren.

DimTone – Dim to Warm versus standaard LED

Standaard LED licht is een diodesoort. Dat wil zeggen, een LED module die licht verspreidt door de continue stroomtoevoer. Op het moment dat je de stroom verlaagt, geeft de LED in kwestie minder licht. De kleurtemperatuur zal hierbij echter constant blijven. Ongeacht hoe ver je de lichtbron terug dimt. Stel bijvoorbeeld, dat je een standaard LED Spot aanschaft met een kleurtemperatuur van 2700 Kelvin. Dan zal deze ook na het dimmen extra warm wit licht geven. Met DimTone – Dim to Warm werkt dit heel anders.

Toevoeging van een extra module

De manier waarop producenten van DimTone – Dim to Warm het niet kunnen dimmen van de kleurtemperatuur oplossen, is door de toevoeging van een extra chip of LED. Dit houdt in, het toevoegen van een extra module met een kleurtemperatuur van 1800 Kelvin, oftewel extra warm wit. Deze module komt dan naast de reeds aanwezige module van bijvoorbeeld 2800 Kelvin. Op het moment dat je de LED lamp dimt, geldt dit alleen voor de module van 2800 Kelvin. Om te zien echter, lijkt het net alsof er een lichtkleur verandering plaatsvindt, maar het enige wat er gebeurt is dat de 1800 Kelvin module sterker oogt.

Een zacht gloeilamp effect

Met de DimTone – Dim to Warm producten kun je elke ruimte sfeervol verlichten. Precies zoals je dit gewend was bij de ‘oude’ gloei- en halogeenlampen die je kon dimmen. Stel je deze producten op vol vermogen in, dan creëer je een prachtig warm witte lichtkleur. Besluit je om deze lampen te dimmen, dan voeg je een mooi zacht gloeilamp effect toe. Het is mogelijk om je bestaande verlichtingsplan met deze producten aan te passen of te vervangen. Uiteraard kun je bij nieuwbouw of renovatie je nieuwe LED Spot eenvoudig voorzien van DimTone – Dim to Warm.